Ο Χορίαμβος είναι ένα καλλιτεχνικό εργαστήρι που εδρεύει στη Λάρισα και στοχεύει στην προώθηση του λαϊκού μας πολιτισμού, είτε μέσω της διδασκαλίας, είτε μέσω παραστάσεων. Παραδίδονται καθημερινά μαθήματα παραδοσιακού χορού, μουσικής, θεατρικού παιχνιδιού, μοντέρνου χορού, υποκριτικής, εικαστικών, κατασκευής κοσμημάτων και φωτογραφίας, σε ανθρώπους κάθε ηλικίας. Μόνο κριτήριο, η αγάπη για τον πολιτισμό.....
Η τελευταία παράσταση του Χορίαμβου τιτλοφορείται «Η Αρπαγή της Βασιλαρχόντισσας» και παρουσιάστηκε στον πολυχώρο Χορίαμβο, στην «Αυλή του Μύλου» και σε θερινή περιοδεία σε Αγιά, Σκλήθρο, Σκήτη, Αιγάνη.
Ένα λαϊκό χορόδραμα του Νίκου Σαμαρίνα εμπνευσμένο από το παραδοσιακό τραγούδι της Ηπείρου «Βασιλαρχόντισσα», με συμβολισμούς, αλληγορίες και αναγωγές στο σήμερα και σε προηγούμενες περιόδους της νεοελληνικής ιστορίας.
Η «Βασιλαρχόντισσα», από την περιοχή του Μετσόβου, αναφέρεται στην αρπαγή της κόρης του Νικολάκη Αβέρωφ Ευδοκία, σύζυγο του Σεργίου Τζοανόπουλου, από τους ληστοσυμμορίτες του Σαρακατσάνου Βαγγέλη Τάκου και του Θύμιου Γάκη στις 27 Ιουλίου 1884 στο Μέτσοβο. Η απαγωγή έγινε μετά από προτροπή του Μετσοβίτη Γεωργίου Ντάλα και του Μεσολογγίτη Φλέγκα, που εργαζόταν στο Μέτσοβο και τον οποίο είχε ραπίσει ο Νικολάκης Αβέρωφ, επειδή πέρασε από το Κουλτούκι του Μετσόβου, όπου κάθονταν μόνο οι άρχοντες. Μια παράσταση για την πάλη των τάξεων!
Ο Θύμιος Γάκης (πραγματικό όνομα Βασίλης Αδάμος - λήσταρχος, που έδρασε κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα στους ορεινούς όγκους των Τζουμέρκων και των Αγράφων) απήγαγε την κοπέλα μαζί με μία συγγενή της και τις φυλάκισε στα λημέρια του. Για να τις ελευθερώσει ζήτησε υπέρογκα λύτρα, το βάρος της Δούκως σε χρυσά νομίσματα και της άλλης γυναίκας σε ασημένια. Σύμφωνα με το θρύλο πήρε το μερίδιό του, ξαναπέρασε στα οθωμανικά εδάφη και μεταμφιεσμένος σε χανούμισσα έφτασε στη Σμύρνη, όπου αγόρασε κτήματα και εγκαταστάθηκε μόνιμα. Η πραγματικότητα είναι λιγότερο μυθιστορηματική. Ο Γάκης έζησε ως παράνομος για δέκα ακόμα χρόνια, συνελήφθη το 1894 και οδηγήθηκε σε δικαστήριο των Ιωαννίνων. Γλίτωσε τη θανατική ποινή χάρη στην ίδια τη Δούκω, η οποία κατέθεσε πως της είχε φερθεί άψογα κατά την διάρκεια της αιχμαλωσίας της. Καταδικάστηκε τελικά σε ισόβια, αργότερα όμως του δόθηκε χάρη και αφέθηκε ελεύθερος. Εγκαταστάθηκε στο χωριό Παπασλή της Μικράς Ασίας, όπου έζησε ως γαιοκτήμονας και παντρεύτηκε την κόρη του Έλληνα δημάρχου της περιοχής. Κατά τη Μικρασιατική Εκστρατεία του 1919 συγκρότησε με δικά του έξοδα ένα παραστρατιωτικό σώμα προς ενίσχυση του ελληνικού στρατού. Για το θάνατο του υπάρχουν δυο εκδοχές : τραυματίστηκε σε μάχη το 1919 και εξέπνευσε λίγες μέρες αργότερα σε στρατιωτικό νοσοκομείο ή μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, επέστρεψε στην Ελλάδα και πέθανε πάμφτωχος στα Τρίκαλα.
Η παράσταση βέβαια δε μένει στο ιστορικό αυτό γεγονός. Σχολιάζει - χωρίς λόγια μόνο με μουσική και χορό – και τη σύγχρονη πραγματικότητα. Γιατί βέβαια ο τρόπος ζωής και οι συνήθειες στο νεότερο και σύγχρονο Μέτσοβο έχουν αλλάξει. Όλοι «υπηρετούν» τον θεό - τουρισμό. Οι ντόπιοι φορούν τις παραδοσιακές φορεσιές τους για εμπορικούς και τουριστικούς λόγους, εμπορεύονται τα πάντα και πλουτίζουν από τον τουρισμό. Πόσο κοστίζει σε κάθε περίπτωση η παράδοση;;;
Έτσι αρχίζει η παράσταση…
Μια εξαιρετική, ευρηματική και πολύ «έξυπνη» παράσταση… Ο θεατής θα αποκωδικοποιήσει τα μηνύματα της, θα προβληματιστεί και θα βγάλει τα συμπεράσματα του!
Συγχαρητήρια στον Νίκο Σαμαρίνα για το σενάριο, τη σκηνοθεσία και τις χορογραφίες! Συγχαρητήρια και στην εξαιρετική ομάδα που συμμετείχε στην παράσταση!
