Την ίδια περίπου περίοδο, πριν πολλά χρόνια, διάβασα δυο βιβλία. Τη «ζωή εν τάφω» του Μυριβήλη και το «ουδέν νεότερο από το Δ. μέτωπο» του Έριχ Μαρία Ρεμάρκ.. Το αντιπολεμικό αριστούργημα του Ρεμάρκ με συγκλόνισε. Αναφέρεται (όπως και του Μυριβήλη αλλά και άλλων) σε κάποια γεγονότα του Ά Παγκοσμίου πολέμου, Χριστούγεννα του 1914. Γεγονότα που μιλάνε για το αληθές νόημα της γιορτής. Γεγονότα που σε γεμίζουν αισιοδοξία. Που σε κάνουν να σκέφτεσαι ότι όσο υπάρχουν τέτοιοι άνθρωποι, υπάρχει ελπίδα!
Στο Δ. μέτωπο (Γαλλία-Βέλγιο) έχουν στηθεί χαρακώματα. Από τη μια μεριά Γάλλοι και Άγγλοι και από την άλλη Γερμανοί και Αυστριακοί. Σε αυτούς τους λίγους μήνες εχθροπραξιών έχουν ήδη δημιουργηθεί εκατόμβες νεκρών ένθεν κακείθεν. Παραμονές Χριστουγέννων του 1914, τη σιωπή της νύχτας διακόπτουν φωνές. Όσο περνούσε η ώρα, οι φωνές δυνάμωναν. Αντί για πολεμικές ιαχές, οι φωνές εύχονταν καλά Χριστούγεννα. Και όχι στους συμπατριώτες και συμπολεμιστές που βρίσκονταν στα ορύγματα. Στους απέναντι, στους «εχθρούς» εύχονταν χρόνια πολλά.
Κάποια στιγμή οι τολμηρότεροι (από τους Γερμανούς) ξεμύτισαν απ τα λαγούμια τους και πλησίασαν τις γραμμές του εχθρού. Σαστισμένοι οι απέναντι δεν ξέρανε πώς να αντιδράσουν. Η πρώτη σκέψη ήταν να πυροβολήσουν. Κάτι όμως κράταγε το δάχτυλο μακριά απ τη σκανδάλη…Αντί για πυροβολισμούς, κάποιοι αποφάσισαν να βγουν απ τα ορύγματα. Κι εκεί, στην ουδέτερη ζώνη, χωρίς προηγούμενη συνεννόηση, χωρίς την έγκριση των ανωτέρων, αυθόρμητα, έγινε μια εκεχειρία που θα μνημονεύεται εσαεί. Στρατιώτες από τις δυο πλευρές άρχισαν να ανταλλάσουν ευχές και χειραψίες. Οι χειραψίες γίναν δειλά-δειλά αγκαλιές και σε λίγο άρχισαν ανταλλαγές δώρων! Ένα μπράντυ, τσιγάρα, ταμπακιέρες, αναπτήρες κι ο,τι άλλο υπήρχε διαθέσιμο, ακόμη και τρόφιμα, πηγαινοέρχονταν από αγγλογαλλικά σε αυστρογερμανικά χέρια. Κάποια στιγμή άρχισε να ακούγεται το «άγια νύχτα» στις γλώσσες όλων των στρατιωτών του μετώπου..
Μια τέτοια νύχτα αξίζει να την αποκαλέσεις άγια. Το θαύμα των Χριστουγέννων ήρθε να δείξει πως οι νεαροί στο μέτωπο ήταν αδέρφια και όχι εχθροί. Ήταν παιδιά που θέλαν αγκαλιασμένα να γιορτάσουν, να πιούν να τραγουδήσουν. Να παίξουν μπάλα. Και πράγματι, κάποια στιγμή, άγνωστο πως, μια αυτοσχέδια μπάλα εμφανίστηκε και σε λίγα λεπτά το πεδίο της μάχης είχε μετατραπεί σε αυτοσχέδιο γήπεδο. Τα νέα προχώρησαν ταχύτατα σε όλο το μέτωπο και τις επόμενες μέρες στα 800 περίπου χιλιόμετρά του, αντί για μάχες, γίνονταν Χριστουγεννιάτικες γιορτές με τραγούδια, μπάλα, αγκαλιές, δώρα και οτιδήποτε πρόσφορο για ρεβεγιόν στο πεδίο της μάχης.
Αυτός ο πόλεμος με κόστος τουλάχιστον 9 εκ. νεκρούς, θα μείνει στην ιστορία και για την περίφημη ανακωχή των Χριστουγέννων. Ένα φωτεινό διάλλειμα ελπίδας και αισιοδοξίας μέσα στη μαυρίλα του πολέμου. Δε γνωρίζω πόσοι ήταν αυτοί που δε συμμετείχαν στη γιορτή. Σίγουρα όμως δε συμμετείχε τουλάχιστον ένας. Ο αυστριακός δεκανέας που έμεινε στην παγκόσμια ιστορία για όσα προκάλεσε με το όνομα Αδόλφος Χίτλερ….
Το βιβλίο του Ρεμάρκ (έγινε και ταινία που κέρδισε το Όσκαρ το 1930) έχει κερδίσει μια θέση στα καλύτερα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Όπως και τα γεγονότα των Χριστουγέννων του 1914 μια περίοπτη θέση στην παγκόσμια ιστορία ως εξαιρετικό δείγμα του πως θα μπορούσε να είναι ο κόσμος μας. Διαβάστε το όλοι ανεπιφύλακτα. Τόσο αυτοί που σε πείσμα των καιρών παραμένουν παιδιά, όσο κι αυτοί που ξεχάσανε να είναι παιδιά…
